Virtueel Museum Grimbergen

Pastorie Sint-Amands (Strombeek-Bever)
 


De pastorie van Strombeek-Bever

Sterk gerenoveerde pastorie met ommuurde achtertuin, gelegen boven het straatniveau, ten zuidwesten van de Sint-Amandskerk, op de hoek met de Pastorijstraat.
Oorspronkelijk bevond het priesterhuis zich buiten het dorpscentrum, in 1617-1618 werd het door toedoen van pastoor Van Campenhout overgebracht naar het centrum.
Het huidige gebouw klimt in kern op tot 1776, zie gevelsteen rechts van de voordeur "RE.D.IGNATIUS / IO. DURONDEAU / AB. GR. 1776 P.H.L.R.". Naar aanleiding van de bouw van de nieuwe kerk werd de oorspronkelijke pastorietuin verkleind om het kerkhof rond de kerk te vergroten, opgetekend in het kadaster in 1885.

Door toedoen van pastoor J. Nuyens werden in 1887 grondige herstellingswerken uitgevoerd; het geheel werd voorzien van een nieuwe keuken en washuis aan de noordoostzijde en een latrine aan de zuidwestzijde, zie gevelsteen aanbouw "AEDIFICAVIT / J. NUYENS PAROCHUS / LEONE P.P. XIII JUBILANTE / ANNO D 1887". De werken gebeurden onder leiding van de architecten Bilmeyer en Van Riel (Antwerpen). Een prentkaart van circa 1900 toont de pastorie omsloten door een hoge witgeschilderde muur en een "remise" op de hoek met de Pastoriestraat; het geheel was toegankelijk via een poortje in de noordwestzijde van de muur. Ook de gebouwen waren witgeschilderd met uitsparing van bakstenen muurbanden, ontlastingsbogen en sluitsteen. Naderhand voorzien van een geschilderde cementering (zie oude foto's).

Bij de verbreding van de straat in 1938 werden het bijgebouw en het noordwestelijke deel van de omheiningsmuur afgebroken. Het huidige uitzicht is het resultaat van een ingrijpende restauratie onder leiding van het architectenbureau Van Campenhout in 1984, zie gevelsteen links van de voordeur. De storende aanbouwsels werden afgebroken en een ondergrondse garage met toegang in de Pastorijstraat werd toegevoegd. De gevel kreeg een nieuw bakstenen parement met deels recuperatie van de zandstenen plint, venster- en deuromlijstingen. De beschadigde en verdwenen delen werden aangevuld met Diegemse steen. De steigergaten en consoles onder de toegevoegde schouderstukken zijn van massangissteen; ook de dakbedek-king en het schrijnwerk werden integraal vernieuwd. Het platte dak van de in 1887 aangebouwde keuken werd vervangen door een zadeldak met aandak, schouderstukken en vlechtingen. Breedhuis van vijf traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak (leien). Verankerde bakstenen lijstgevel met dubbelhuisopstand op witstenen plint met afzaat; voorts gemarkeerd door witstenen elementen als steigergaten en hoek- en negblokken van de rechthoekige vensters met arduinen onder- en bovendorpels. Rechthoekige deur met getoogd bovenlicht, in geprofileerde witstenen omlijsting met sluitsteen onder druiplijst. Vernieuwde houten kroonlijst op consooltjes. Gelijkaardige achtergevel; zijtopgevels met schouderstukken en muurvlechtingen, uitlopend op brede schouwen.
Het uitzicht van de linkse aanbouw, één travee en één bouwlaag onder zadeldak, sluit thans volledig aan bij het hoofdgebouw, dit als resultaat van de jongste restauratie waarbij de voorheen bepleisterde annex een neotraditioneel uitzicht kreeg. Interieur met grosso modo bewaarde indeling. Hal met cementtegels en eiken trap met arduinen aanzet en gesculpteerde trappaal waarop het wapen en het devies "PRAESIS ET PROSIS" van abt Durondeau van Grimbergen. Op tweede bouwlaag zijn de oorspronkelijke, opgeklampte deuren bewaard. Deels onderkelderd met tongewelven; oorspronkelijk 18de-eeuws dakgebinte met telmerken.

Bron: Van Damme M. met medewerking van Debacker I. & Boekstal P. 2005: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Vlaams-Brabant, Gemeente Grimbergen, Deelgemeenten Grimbergen, Beigem, Humbeek en Strombeek-Bever, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen Auteur: Van Damme, Marjolijn
 


Pastorij Strombeek-Bever

Pastorij Strombeek-Bever vroeger