Virtueel Museum Grimbergen

Abdijkerk, Basiliek van Grimbergen
 

 

De abdijkerk, nu Basiliek van Grimbergen
Bouwstijl : Brabantse Barok.

De architect was Gilbertus van Zinnick, kloosterling van de abdij, die de plannen tekende. Slechts vijf maanden na de eerste steenlegging ( in 1666 ) is hij overleden.
Of men gedurende de vijfendertig jaar bouwen zijn plannen getrouw navolgde is niet duidelijk. Op de gravure uit het boek ”Chorographia Sacra Brabantiae” van Sanderus
( 1659 ) wordt de kerk afgebeeld zoals door het bouwplan voorzien. Het plan zou echter nooit volledig worden uitgevoerd.

Op Kerstdag van het jaar 1700 werd door de kloosterlingen in processie de monstransen, kelken, kazuifels en andere vanuit de kleine kerk ernaast ( stond ongeveer waar nu de imposante sacristie is ) het hoogkoor van de nieuwe barokkerk binnengedragen. Waarna tijdens een geconcelebreerde plechtige hoogmis in aanwezigheid van de aartsbisschop van Mechelen de kerk werd ingewijd.
De toenmalige abt was Prelaat Herman De Munck, die echter reeds in 1712 overleed. Men ging over tot een abtskeuze maar wegens onenigheid met de bewindvoerders in Brussel die hierin ook hun zeg wilden duurde het vier jaar tot uiteindelijk Augustinus van Eeckhout op 3 maart 1716 de nieuwe abt werd.

In die periode werd verder gewerkt aan de oostervleugel, die in 1714 werd aangevat. Ook gastenkamers, de kapel en de kapittelzaal werden toen gebouwd. Een van de redenen waarom hij de belangrijkste prelaat uit de abdijgeschiedenis zal worden. Het was in die tijd een zéér belangrijke functie : hij was, zoals zijn voorgangers, lid van de Staten van Brabant, Afgevaardigde van de Raad van State en op religieus vlak Vicaris van de Abt-Generaal voor de Norbertijner abdijen in Brabant en Friesland!

In 1728 liet hij ter gelegenheid van het 600-jarig bestaan van de Grimbergse abdij grootse feestelijkheden organiseren. In zijn dagboek lezen we dat zeer hoge gezagdragers, zoals Nuntius Olivarius, neef van Paus Clemens XI, en de heersende Oostenrijkse landvoogdes Maria-Elisabeth Grimbergen op 3 juli 1728 een bezoek brachten. Verder ook nog op 21 november 1737 Willem IV Karel, Prins van Oranje en zijn echtgenote die de dochter was van de Koning van Engeland. De Prins van Oranje was ook Heer van het Prinsdom Grimbergen en bewoonde bij momenten het kasteel als buitenverblijf. Abt van Eeckhout zorgde ervoor dat ook de kerken van Strombeek en Keerbergen, de pastorieën van Meise en Ramsdonk en het Refugiehuis van Brussel werden gerenoveerd. Wat bijdroeg tot een ongekende uitstraling van de Grimbergse abdij in heel Brabant.

Hierna volgde een woelige periode waarbij de Franse troepen van Lodewijk XV de Oostenrijkse Nederlanden regelmatig aanvielen en de abdij een drietal jaar bezetten.
De abt overleed en werd opgevolgd door de reeds 69-jarige Frans Casens die er toch in slaagde ondanks de zware oorlogslasten een orgel aan te kopen en de kerk van Nieuwenrode te bouwen.

Zijn opvolger was Jan-Baptist Sophie, een man van hoge adel uit Brussel, liet met de gelden van zijn zakelijke belangen en gefortuneerde familie, het ziekenhuis, dat naast de abdijtoren stond, geheel liet herstellen. Hij was de man die dan in 1763 de prachtige sacristie liet bouwen, de huidige pastorie op het kerkplein en in 1767 de imposante abdijpoort liet oprichten. Zijn opvolger, Nicolaas Maras, werd op 27 maart 1778 als de laatste prelaat voor de Franse Revolutie van 1789 verkozen. Van hem weten we dat hij de Beukendreef, van de Liermolen richting Beigem, liet aanleggen.

SD
 

 

Bouwplan abdijkerk Grimbergen 1659

Bouwplan abdijkerk Grimbergen 1659

Jan-Baptist Sophie
Jan-Baptist Sophie
 

Huidige abdijkerk Grimbergen

Huidige abdijkerk Grimbergen